Zo ben je elf jaar en zit je als verlegen meisje al op de middelbare school. Omdat ik geboren ben ik november ging ik op vierjarige leeftijd natuurlijk naar school maar tegen de tijd dat ik zes moest worden was het nieuwe schooljaar natuurlijk allang begonnen. Mijn ouders stonden dus samen met de leerkracht voor de keuze, anderhalf jaar kleuteren of mij nog een jaar extra groep 2 laten volgen. Ze kozen voor het eerste omdat ik toe bleek te zijn aan een nieuwe uitdaging. Maar hoe heb ik het ervaren om altijd een vroege leerling te zijn en vond ik het ook een leuke uitdaging? Je leest het in dit artikel.
Cognitief versus sociaal emotioneel
Je hebt twee aspecten, cognitief en sociaal emotioneel, waarop besloten wordt of de overgang naar groep 3 haalbaar zal zijn. Het advies van de juf en meester is hierbij van groot belang en deze beslissing wordt gemaakt op basis van de volgende aspecten. Kan het kind lezen, simpele sommetjes maken en al wat lezen? Hoe staat het met de taakgerichtheid, concentratie, zelfstandigheid en luistervaardigheid? En kan het kind enige tijd stil zitten, is de motoriek voldoende en hoe gaat het om met opdrachten en spel? Maar daarnaast heb je nog het contact met anderen, zelfvertrouwen, inlevingsvermogen en het omgaan met eigen gevoelens. Er bestaat een risico voor verveling als het kind te lang in groep twee blijft zitten wat zeer demotiverend kan werken. Dit alles samen maakt dat er wordt besloten om het wel of niet te doen. Er is natuurlijk geen glazen bol waarin gezien kan worden of het ook daadwerkelijk een goede keuze is maar deze beslissing moet je als ouder ineens maken. Ik was er cognitief ontzettend aan toe want wilde steeds extra taakjes doen maar sociaal emotioneel was ik eigenlijk nog niet zover.
Wat het een goede beslissing voor mij?
Doordat ik er sociaal emotioneel niet helemaal aan toe was stortte ik mij op de opdrachten en deed alle extra bladen van bijvoorbeeld rekenen en taal. Ik deed ontzettend goed mijn best en wilde alles zo goed als mogelijk doen. Zo goed zelfs dat ik eens een geel bolletje (we werkten met groene, gele, oranje en rode bollen) kreeg omdat ik te langzaam schreef. Op de basisschool heb ik nooit echt last gehad van het feit dat ik de jongste van de klas was omdat je altijd bij dezelfde kinderen zat, maar dit veranderde toen ik op de middelbare school kwam. Ik had weinig zelfvertrouwen en vond het moeilijk om contact te maken met anderen. Zeker als deze een sterke eigen mening hadden en snel en adrem reageerden. Ik was een middelmatige leerling en haalde vakken vaak net maar gelukkig ging ik wel steeds over. Zelfs met een herkansing en het maximaal aantal vijven heb ik mijn eindexamen HAVO behaald. Ik heb dus nooit een jaar over hoeven doen maar liep wel op mijn tenen.
Dit werd pas echt zichtbaar toen ik op mijn zestiende ging studeren aan de PABO. Ik was hier echt nog niet klaar voor en stopte dan ook na acht maanden. Het zelfvertrouwen kwam pas langzaam opzetten toen ik na dit jaar startte aan een MBO opleiding niveau 3. Ik wilde eens niet ontzettend hard mijn best hoeven doen en stelde mijzelf voorop. Ik studeerde twaalf jaar met ups en downs maar heb nu wel drie diploma’s op zak. Had het allemaal anders geweest als ik een extra jaar had gekleuterd of eens was blijven zitten? Geen idee, maar ik vind het ontzettend belangrijk dat er goed gekeken wordt naar het sociaal emotionele aspect. Want cognitief kan een kind misschien voldoende maar het kan ook een coping mechanisme zijn waarmee onderliggende problemen verbloemd worden.
Was jij een vroege leerling en hoe heb je het ervaren?
Ik was van juni, dus ook vaak de jongste. Ik heb ook veel op mijn tenen gelopen. Ten opzichte van veel anderen was ik nog erg speels toen ik naar de middelbare school ging. Uiteindelijk heb ik het wel gered, maar pas bij mijn 2e mbo-opleiding had ik het gevoel niet meer op te hoeven boksen tegen anderen, want toen was ik ouder dan de meeste anderen. We hebben er ook heel bewust voor gekozen om onze zoon van half december nog een extra jaar te laten kleuteren. Hij was er ook echt nog niet aan toe om naar groep 3 te gaan. Als oud-kleuterjuf vond ik dat ook altijd de moeilijkste keuze. Veel kinderen zijn er tegenwoordig nog niet aan toe, maar laten op cognitief gebied genoeg zien, maar vaak zijn ze er sociaal emotioneel nog niet aan toe.
Wat fijn dat je goed naar je zoon hebt gekeken en hem nog een jaar liet kleuteren. Ja als juf zijnde lijkt mij dat ook echt het moeilijkste wat er is.
Ik ben zelf geen vroege leerling, maar ben zelfs blijven zitten waardoor ik de oudste was van de klas. Voor mij betekende dat altijd dat ik mij wat dom voelde, ik was tenslotte blijven zitten. Later op de middelbare school heb ik daar geen last meer van gehad, gelukkig
Oh dat lijkt mij inderdaad ook niet prettig. Als late leerling loop je natuurlijk weer tegen ander zaken aan.
Ik was ook een vroege leerling, ook al ben ik van januari. Un België hebben we een ‘zomerklasje’ waar leerlingen voor hun derde jaar terecht komen en vaak geen volledig schooljaar zitten. Omdat ik toch een van de oudste was en ze teveel leerlingen hadden, lieten ze me meteen naar het eerste kleuter gaan wat ik eigenlijk dan een tweede keer had moeten doen. Maar bij mij ook, ik was cognitief voor en dus mocht ik verder stromen met als gevolg dat ik altijd een jaar voor op leeftijd zat.
Sociaal gezien heeft dat bij mij wel voor problemen gezorgd, o.a. met pesten. Of het niet was gebeurd als ik op leeftijd had gezeten weet ik natuurlijk niet. Maar ik had wel altijd een vervreemd gevoel t.o.v. mijn klasgenoten. Zij waren altijd met heel andere dingen bezig dan ik. Dat heeft het er wel niet makkelijker op gemaakt…
Dat bezig zijn met andere dingen is erg herkenbaar. Zo’n zomerklasje klinkt inderdaad wel fijn! Niet fijn dat je er zoveel problemen door hebt gehad.
Ik was geen vroege leerling, maar kan me na jouw verhaal wel voorstellen dat dit lastig kan zijn. Het is niet fijn om steeds het gevoel te hebben je te moeten bewijzen. Wat ik wel heb gehad is dat ik me er niet bij voelde horen. Mede doordat ik op mijn 10e naar Nederland ben verhuisd. Steeds was ik ‘de mof. Totaal niet leuk om zoiets steeds te moeten horen. Kinderen kunnen echt gemeen zijn.
Wow dat is inderdaad wel ontzettend gemeen en grof!
Hm, wat een lastige en vervelende situatie. Ik heb hier eigenlijk nooit zo over nagedacht, goed om erover te schrijven. Steeds het gevoel hebben er (net) niet bij te voelen, dat is denk ik wel een van de ergste dingen die je kan overkomen als kind zijnde.
Ik ben geen vroege leerling, maar de middelbare school was niet echt een fijne tijd voor mij. Het ging niet zo goed, terwijl ik 200% gaf en uiteindelijk moest ik van 5VWO naar 5HAVO. Vreselijk vond ik dat, maar ik wilde ook niet nog langer op school zitten. Dit heeft mijn zelfvertrouwen (wat altijd al een issue was) niet heel veel goed gedaan en daar heb ik nu nog steeds last van eigenlijk. Ik kan jouw verhaal wel begrijpen, lijkt me ook erg moeilijk en lastig. Mooi informatief stuk trouwens, lijkt me zeker voor ouders erg belangrijk om dit te lezen en mee te nemen in hun beslissing!
Het niet halen terwijl je zo je best doet is idd niet goed voor je zelfvertrouwen! Als ik ergens over schrijf wil ik er meestal ook achtergrond informatie bij geven, zeker belangrijk om te lezen als ouder zijnde!
Mooi verwoord, wat een intiem verhaal!
Mijn kinderen zitten nu in deze leeftijd, net als veel kinderen van vrienden van mij. En ik zie die worsteling van de ouders: ze zitten al anderhalf jaar in een klas, nog een jaar kleuteren betekent vooral voor de ouders angst voor verlies van vriendjes én het gevoel van falen. Ik vond al dat mensen te negatief denken over nog een jaar kleuteren, maar na jouw verhaal is mijn gevoel alleen maar bevestigd! Ik laat dit artikel dan ook graag lezen aan alle moeders in mijn omgeving die dezelfde keuze moeten maken… Dank voor je openheid!
Graag gedaan! Ervaringsverhalen zijn belangrijk om te vertellen en zeker over zo’n moeilijke beslissing die effect kan hebben op je latere leven.
Ben zelf geen vroege leerling, maar ken wel mensen die dit zijn en die dit soms ook zo hebben ervaren. Echt precies hoe jij het omschrijft. Lijkt me erg vervelend om op je tenen te moeten lopen. Mijn neefje van 5 is ook een vroege leerling, maar mijn zus heeft hem expres nog een jaar extra laten kleuteren om dit soort dingen te voorkomen.
Wat slim van je zus Sandra!
Ik ben zelf geen vroege leerling, maar ik herken wel hoe er soms zo’n verschil kan zitten tussen cognitief en sociaal emotionele ontwikkeling. Mijn nichtje wordt doordat ze verbaal sterk is en ook nog groot voor haar leeftijd vaak overschat door volwassenen. Zij voelt die verwachting natuurlijk en gaat dan ook op haar tenen lopen, net als jij vroeger.
Als het op je tenen lopen van korte duur is, is het natuurlijk niet erg. Maar overschatting kan wel serieuze gevolgen hebben.
Pfff, ik was dan geen echte vroege leerling, maar denk eerder een laatbloeier ;-). Je stukje over je middelbare school komt me bekend voor… Soms denk ik ook dat het beter is om naar het kind te kijken dan naar leeftijd. Wat is er erg aan langer kleuteren of eens blijven zitten.
Alles moet een label hebben tegenwoordig en er wordt uitgegaan van het gemiddelde. Laatbloeier is bij mij ook zeker aan de orde geweest!
Mooi geschreven!
Allebei de aspecten zijn inderdaad heel belangrijk. Gelukkig kijkt men hier op de school van mijn dochter heel goed naar.
Je weet niet hoe het zou zijn gelopen als het anders was gegaan. Wel een mooi artikel met een goed onderwerp weer Anita.
Interessant om te lezen. Ik was zelf ook een vroege leerling en had zelfs nog een klas over mogen slaan, maar dat was sociaal emotioneel niet gewenst, dus dat heb ik niet gedaan. Enerzijds misschien zonde want ik werd erg gepest op de basisschool omdat ik zo goed kon leren. Anderzijds kon ik op de middelbare school niet echt aansluiting vinden bij mijn klas, ik denk toch wel omdat ik wat jonger was. Gelukkig had ik wel een groep vriendinnen uit andere klassen. Ik ging dus ook al op mijn 17e naar de universiteit. Dat is wel goed gegaan. Ik denk dat het mij uiteindelijk wel sterker heeft gemaakt. 🙂
Sterker maakt het ons allemaal zeker daar ben ik van overtuigd!
Herkenbaar. Ik heb de kleuterklas overgeslagen en ging ook op mijn 5e naar de 1e klas (wij hadden nog klassen). Op zich ging dat prima, alleen op de middelbare school zat ik als 11-jarige tussen de 13 en 14-jarige zittenblijvers die mij nog veel te kinderachtig vonden. Dat was toen best lastig en mijn ouders hebben er toen voor gekozen me te laten blijven zitten. Dat was de beste beslissing ooit.
(Wou gewoon even zeggen dat die quote gaaf is. Mooie inspiratie!)
Ja, ik was ook een vroege leerling, ik heb helemaal niet in groep 2 gezeten. En ik herken wel wat je schrijft. Mijn hersenen konden het zeker aan, maar op sociaal gebied had ik achteraf misschien beter wel groep 2 kunnen doen.
Het is ook een moeilijke beslissing. Maar sneller gaan blijkt niet altijd het beste!